Bijbelverhaal

Bron: Het verhaal achter het Oude Testament, John Bowker, Uitgeverij Lannoo.

Noach is het bekendst als overlevende van de zondvloed. Zijn rechtvaardigheid en gehoorzaamheid aan God maakten hem een bijzondere gunsteling. God spaarde hem, zijn familie en een paar van alle vogels en dieren voor de vernietiging.

De ark van Noach

Genesis 6-9 combineert twee nauw vervlochten versies van het verhaal van Noach en de zondvloed. In Noachs tijd, toen het aantal mensen begon toe te nemen, groeide ook het kwaad en de overtredingen. God zag de grote verdorvenheid en begon spijt te krijgen van de schepping van de mens. Hij besloot alles van de aarde weg te vagen. Alleen Noach vond genade in Gods ogen. Hij beval hem een ark te bouwen en niet alleen zijn vrouw en gezin daarin op te nemen, maar ook één paar van alle vogels en dieren (of zeven paren van reine dieren). De zondvloed kwam en duurde 40 dagen. Toen het water begon te zakken, liet Noach een raaf en een duif los. Eerst konden geen van beide een plaats vinden om te landen, omdat het water alles nog bedekte, maar tenslotte kwam de duif terug met een olijftakje in zijn snavel. Zodra Noach de ark verliet, bouwde hij een altaar en offerde aan God, die de aangename geur rook en beloofde: 'Ik zal de aardbodem niet weer vervloeken om de mens. Voortaan zullen, zolang de aarde bestaat, zaaiing en oogst, koude en hitte, zomer en winter, dag en nacht, niet ophouden." Daarop sloot God een verbond met Noach, waarvan de regenboog het leken werd. Tot dat moment waren de mensen vegetarisch geweest, maar nu kregen zij toestemming vlees te eten, mits het geen bloed meer bevatte.

Dronkenschap

Een ander verhaal over de figuur van Noach beschrijft zijn ontdekking van de wijnstok en de gevolgen van het drinken van zijn vruchten. De onervaren Noach wordt dronken in zijn tent aangetroffen door zijn zoon Cham, die de andere zonen Inlicht, Sem en Jafet. Cham wordt vervloekt omdat hij zijn vaders naaktheid zag - de anderen lopen voorzichtig ruggelings de tent binnen. Chams nageslacht, de Kanaänieten, werd zo onderworpen aan het nageslacht van de andere zonen. Er is hier sprake van twee ontstaansverhalen - het ontslaan van de wijn, en daarmee de overgang van nomadisch naar agrarisch leven, en het ontstaan van de verhoudingen tussen de volken, zoals die later bestond. Noach is de zoon van Lamech, de negende afstammeling van Adam, via Seth. Hij was de eerste die na de dood van Adam geboren werd, toen de vloek die gedurende Adams leven op de bodem rustte (Gen. 3; 17), werd opgeheven. Zowel joodse als christelijke tradities zien hem als de tweede vader der mensheid (met Adam als eerste), nadat alle andere afstammelingen vernietigd werden. Hij overleed na 950 jaar als de laatste van de generatie van voor de zondvloed, die extreem hoge leeftijden bereikte. Binnen de structuur van de bijbel als geheel, is het verbond met Noach het begin van Gods herstel- en helingswerk. Nadat Hij spijt kreeg van de schepping van mensen, zegent God nu Noach en zijn nageslacht en doet de belofte van verdere zegeningen indien zij zich aan bepaalde voorwaarden houden.